॥श्रीरामनवकम्॥

॥श्रीरामनवकम्॥

रामो रक्षतु राममेव शरणं रामेण मोक्षोऽञ्जसा

रामायास्तु नमःपदं श्रुतिपरं रामाद्धि धर्मे रतिः ।

रामस्यास्ति च जीवनं प्रियतमं रामे मनो मे सदा

हे राम प्रिय मे सना भवतु जिह्वायां मुहुः तारकम् ॥१॥

This Shloka has all declensions of the word “Rama”.

Obeisance to Rama, my protector & abode Ultimate Vedas is He, guiding me in all things good Owe my life dear to Him, with Him always in my mind Oh darling Rama, may Your redeeming name be always in my tongue.

(Thanks to @vezhamukhan for this wonderful translation)

धर्मो राम उदीरितश्च सततं धर्मञ्च यो ह्याचरद्

धर्मेणैव च साधितं हि सकलं धर्माय राज्यं त्यजन् ।

धर्मान् नास्ति परायणं परतरं धर्मस्य दासोऽभवत्

धर्मे चित्तरतिः सदा ह्यृतमतिः हे धर्म भूयो नमः ॥२॥

This Shloka has all declensions of the word “Dharma”.

Righteousness personified is RAma Ever on the Right path is RAma Accomplished everything He did Right Abandoned His Kingship upholding Right RAma was slave to being Righteous Knowing there is nothing more pious Mind always Right and Truth guiding his intellect Righteousness corporal, obeisance to Your might.

(Thanks to @vezhamukhan for this wonderful translation)

प्रीतिर्यस्य हि बोभवीति भवताद् अस्मासु सा रामता

भूयाद् रामकृपाचयं भवति तद्दृष्टिश्च सार्द्रा परा ।

भावो भक्तिमयो भवेच्च भविता श्वो मृत्युरापन्न भीः

बोभूयेत रमाधवस्य करुणा रामेण सम्भूयताम् ॥३॥

This Shloka has the root भू in various लकारs and forms.

His love overflows on us and may that be so We be fit for that Raama’s love profuse Soaking in that love eternal sighting Him so. Filled with devotion No fear any day of death or any commotion Mercy aplenty of the Lord of Rama We are blessed forever by Raama.

(Thanks to @vezhamukhan for this wonderful translation)

रामो ज्येष्ठसुतोऽजयो दशरथस्याजस्य पौत्रो गुरुर्

वासिष्ठो ह्यनुजाश्च लक्ष्मणमुनिः शत्रुघ्नमोदाग्रजः ।

रामे दत्तमनाः विनीतभरतो गाधेस्सुतस्य प्रियो

रामाजानिरहो सदा विजयतात् चित्ते विचित्रे भृशम् ॥४॥

This Shoka has various important names related to Rama.

Dasaratha’s eldest son Invincible RAma is Aja’s grandson Vasishtha as his teacher Saintly Lakshmana for a brother

Who himself is Satrughna’s brother And Bharata with his mind surrendered And forever obedient as the brother third

Favourite of Gadhi’s son who is Seer par excellence Husband of Sita, who lends him her name Rama

May He be rooted in my mind forever, the ultimate Rama

(Thanks to @vezhamukhan for this wonderful translation)

रामो दाशरथिः प्रिया भवति सा शारा च सात्यो महान्

सौमित्री च वरानुजौ च भरतः पुत्री च सार्वो कुले ।

पारीणः श्रुतिशास्त्रयोश्च महतामास्माकतां याति यो

यौष्माकोऽहमिति प्रियं भणति गाम्भीर्यञ्च तस्मै नमः ॥५॥

This Shloka has 10 तद्धित​ (Taddhita) usages.

RAma, as DASarathi so called DASarathA’s firstborn Masterly with his skill of archery & his country Ayodhya not in war torn

Blessed with truthful people and three brothers Lakshmana & Satrughna, Born of Sumitra, with the great Bharata preceding them

All endowed with progeny and versed in Vedas and scriptures So hailed by His subjects as their own which the mighty Rama

Responds to kindly and majestically, I bow to that RAma

(Thanks to @vezhamukhan for this wonderful translation)

कैकेयी कटुभाषिणी च तरसा कामं ययाचे वरौ

रामो गच्छतु जङ्गलं च भरतः सद्योऽभिषिक्तो भवेत् ।

मैथिल्या सह लक्ष्मणेन सपदि प्रातिष्ठतर्धङ्परः

तस्मै रामदिवाकराय सततं भूयो नमोऽस्तु प्रियम् ॥६॥

This Shloka has 11 अव्यय​ (indeclinable)

Kaikeyi,Bharata’s mother chose to be cruel To stepson RAma with her two boons cool Asked she of her Lord RAma be sent to forest

And Bharata be crowned her son dearest Unhesitating RAma left for the harsh jungle For him the truth is verily the God single

Sita, also called Maithilee and Lakshmana followed Heart filled with joy knowing their humble part in the mission of God

To that darling RAma, Scion of Sun dynasty, I bow again & again my head

(Thanks to @vezhamukhan for this wonderful translation)

श्रुत्वा मातृवचः प्रहृष्य मनसा प्रस्थाय शोकादृते

धृत्वा वल्कलभूषणं प्रियजनं हित्वा च नीत्वाऽनुजम् ।

सीतायाः करमाधृतः प्रियवचः सम्भण्य मातॄः समाः

हत्वा राक्षसरावणं च जयते रामाय तस्मै नमः ॥७॥

This Shloka has 8 अव्ययs (indeclinable) in the form of क्त्वा and ल्यप्

To that darling RAma, Scion of Sun dynasty, I bow again & again my head

To that darling RAma, Scion of Sun dynasty, I bow again & again my head

To that darling RAma, Scion of Sun dynasty, I bow again & again my head

To that victorious RAma let my head bow eternally!

(Thanks to @vezhamukhan for this wonderful translation)

स्मारं स्मारमहो विचित्रचरितं रामस्य काव्यं शुभं

पाठं पाठमिह प्रपन्नजनता भक्त्या भृशं मोदते ।

भाषं भाषमतो मनः प्रकुरुते रामस्य संकीर्तनं

भावं भावमितो नमः प्रभवति प्रेम्णा च सीतापतिम् ॥८॥

This Shloka starts with वीप्सार्थक अव्यय​s in each line.

That RAma’s story is so vivid and wondrous Hearing one is transported to heavenly bliss Reading RAma’s story one feels divine

Speaking about RAma one keeps chanting in his heart shrine RAma, Lord of Sita, fills my heart with love to Him my obeisance

(Thanks to @vezhamukhan for this wonderful translation)

रामः कीर्त्यत ऐहिकः सुखमयो जप्येत तत्तारकं

चिन्त्येरन् ननघा गुणाश्च सततं दृश्येत रूपं वरम् ।

पठ्येरन् चरितं कथाश्च विविधाः स्मर्येत तत्सर्वदा

प्राप्येरन् सकलाः श्रियश्च चरमं लभ्येत गम्यं परम् ॥९॥

This Shloka has 8 passive verbs 2 in each line.

Let joy pervade this world where the word RAma is chanted

His flawless qualities embrace everyone’s thoughts unabated

His handsomest form fills everyone’s eyes

His history be read and reread pious

His devotees obtain the best of all in life thither

Holding his feet move towards liberation in the world other

(Thanks to @vezhamukhan for this wonderful translation)

सुरपतिविरचितं पठन् श्रीरामनवकम् ।

जायते शाब्दिकमणिः सर्वपापाच्च मुच्यते ॥९॥

This garland of nine rarest gems composed by Devanatha Surapati Bestowsgood appreciation of Sanskrit grammar to reader of stuti. Frees the reader of any and all sins

(Thanks to @vezhamukhan for this wonderful translation)

******

How many children did Pandava have?

एकादश पाण्डवानां पुत्राः

पुत्रांश्चोत्पादयामासुः | प्रतिविन्ध्यं युधिष्ठिरः | सुतसोमं वृकोदरः | श्रुतकीर्तिमर्जुनः | शतानीकं नकुलः | श्रुतकर्माणं सहदेव इति |

युधिष्ठिरस्तु गोवासनस्य शैब्यस्य देविकां नाम कन्यां स्वयंवरे लेभे |

तस्यां पुत्रं जनयामास यौधेयं नाम |

भीमसेनोऽपि काश्यां बलधरां नामोपयेमे वीर्यशुल्काम् |

तस्यां पुत्रं सर्वगं नामोत्पादयामास |

अर्जुनः खलु द्वारवतीं गत्वा भगिनीं वासुदेवस्य सुभद्रां नाम भार्यामुदवहत् |

तस्यां पुत्रमभिमन्युं नाम जनयामास |

नकुलस्तु चैद्यां करेणुवतीं नाम भार्यामुदवहत् |

तस्यां पुत्रं निरमित्रं नामाजनयत् |

सहदेवोऽपि माद्रीमेव स्वयंवरे विजयां नामोपयेमे |

तस्यां पुत्रमजनयत्सुहोत्रं नाम |

भीमसेनस्तु पूर्वमेव हिडिम्बायां राक्षस्यां घटोत्कचं नाम पुत्रं जनयामास | ०८८ |

इत्येते एकादश पाण्डवानां पुत्राः |

(महाभारत आदिपर्व ९०-श्लोक सं-८२ से ८९)

पाण्डवों के पुत्र कितने थे?  इस प्रश्न का उत्तर महाभारत देता है । पांच पाण्डवों ने द्रौपदी से एक एक पुत्र को जन्म दिया । वे पांच पुत्र इस प्रकार है

१) द्रौपदी+युधिष्ठिर = प्रतिविन्ध्यः

२) द्रौपदी+भीम​=सुतसोमः,

३) द्रौपदी+अर्जुन​=श्रुतकीर्तिः,

४) द्रौपदी+नकुलः=शतानीकः,

५) द्रौपदी+सहदेवः=श्रुतकर्मा ॥

इन के अलावा पांच पाण्डवों ने अपनी अपनी पत्नी से एक एक पुत्र को जन्म दिया । वे इस प्रकार है -

६) स्वयं वर से प्राप्त देविका नाम पत्नी +युधिष्ठिर=यौधेयः

७) वीर के शुल्क के रूप प्रापत अपनी अप्त्नी बलधरा+भीमसेन​=सर्वगः

८) सुभद्रा+अर्जुन​=अभिमन्यु

९) चेदिदेश की कन्या से विवाह कर जिस का नाम करेणुवती+नकुल​=निरमित्र​

१०) मद्र देश की कन्या से विवाह कर जिस का नाम विजया+सहदेवः=सुहोत्र​

११) पहले से ही हिडिम्बा से विवाह हुआ। हिडिम्बा+भीम​=घटोत्कच​

इस प्रकार पांच पाण्डवों के ११ पुत्र थे ॥

How many sons did Pandavas have?

They had 11 sons. One each from Draupadi and one each from their own wives and Bhima had one son from Hidimba totaling 11 sons.

1. Yudhisthira+Draupadi=Prativindhya

2. Bhima+Draupadi=Sutasoma

3. Arjuna+Draupadi=Shrutakirti

4. Nakula+Draupadi=Shatanika

5. Sahadeva+Draupadi=Shrutakarma

6. Yudhisthira+Devika=Yaudheya

7. Bhima+Baladhara=Sarvaga

8. Arjuna+Subhadra=Abhimanyu

9. Nakula+Karenuvati=Niramitra

10. Sahadeva+Vijaya=Suhotra and

11. Bhima+Hidimba=Ghatotkaca

Therefore, they had 11 sons in total.

*******

॥ राम और कृष्ण नाम का महत्त्व ॥

॥ राम और कृष्ण नाम का महत्त्व ॥

राशब्दो विश्ववचनो मश्चापीश्वरवाचकः ।
विश्वानामीश्वरो यो हि तेन रामः प्रकीर्त्तितः ॥ 
रमते रमया सार्द्धं तेन रामं विदुर्ब्बुधाः ।
रमाणां रमणस्थानं रामं रामविदो विदुः ॥
रा चेति लक्ष्मीवचनो मश्चापीश्वरवाचकः ।
लक्ष्मीपतिं गतिं रामं प्रवदन्ति मनीषिणः ॥
नाम्नां सहस्रं दिव्यानां स्मरणे यत् फलं लभेत् ।
तत् फलं लभते नूनं रामोच्चारणमात्रतः ॥
(ब्रह्मवैवर्तपुराणे अध्यायः-११०, श्लोकसंख्या १८ से २१)

राम इस पद मे दो पद निहित है । एक तु रा और दूसरा म । यहां रा का अर्थ है विश्व​, म का अर्थ है ईश्वर । अतः राम का अर्थ है सभी विश्वों के ईश्वर है ॥

राम शब्द की व्युत्पत्ति क्या है । यह इस श्लोक में कही गयी है । राम की व्युत्पत्ति है रमया रमते अर्थात् रमा (सीता) के साथ जो प्रीति रखते है वे ही राम है ॥

और एक व्युत्पत्ति राम शब्द के बतायी गयी है । वह इस प्रकार है - रमाणां रमणस्थानं रामः इति । अर्थात् रमाओं भक्तों का रमणस्थान प्रिति से आश्रय स्थान राम है ॥

राम मे दो शब्द निहित है जैसे रा और म । रा का अर्थ है लक्ष्मी, म का अर्थ है ईश्वर । तथा च राम का अर्थ है लक्ष्मीपति । वह लक्ष्मीपति ही हम लोगों के उद्धार की गति है इस लिए राम कहा गया है ॥

विष्णु के हजार नामों के स्मरण से जो फल मिलता है वह फल एक राम नाम के उच्चारण से मिलता है ॥

There are two words in the word “Rama”. One is “ra” and the other is “ma”. Here “ra” means ‘universe’ and “ma” means “god”. Thus ‘rama” means the God of the entire Universe.

What is the definition of “rama” is told in this shloka. “rama” means “one who is happy with Ramaa i.e. Sitaa.

Another definition is given here. Devotees’ place of happiness is Rama. Here “ramaa” means “devotees”.

Yet another definition is given for the word “Rama”. Here “ra” means “Lakshmi” and “ma” means “God”. Thus “Rama” means “God of Lakshmi” and who is the only shelter for us.

Whatever Punya you acquire by chanting the thousand names of Vishnu that you get by chanting Rama Nama once. 

कृषिरुत्कृष्टवचनो णश्च सद्भक्तिवाचकः ।

अश्चापि दातृवचनः कृष्णं तेन विदुर्बुधाः ॥

कृषिश्च परमानन्दे णश्च तद्दास्यकर्मणि ।

तयोर्दाता च यो देवः तेन कृष्णः प्रकीर्तितः ॥

कोटिजन्मार्जिते पापे कृषिः क्लेशे च वर्तते ।

भक्तानां णश्च निर्वाणे तेन कृष्णः प्रकीर्तितः ॥

नाम्नां सहस्रं दिव्यानां त्रिरावृत्त्य च यत्फलम् ।

एकावृत्त्या तु कृष्णस्य तत्फलं लभते नरः।

कृष्णनाम्नः परं नाम न भूतं न भविष्यति ।

सर्वेभ्यश्च परं नाम कृष्णेति वैदिका विदुः ॥

कृष्णेति मङ्गलं नाम यस्य वाचि प्रवर्तते ।

भस्मीभवति सद्यस्तु महापातककोटयः ॥

(ब्रह्मवैवर्तपुराणम् अध्यायः-११०, श्लोकसंख्या ३२ से ३७)

जैसा राम नाम नाम का महत्त्व बताया गया है वैसे ही कृष्ण नाम का महत्त्व अभी बताया जा रहा है -

कृष्ण शब्द में तीन शब्द विद्यमान है जैसे कृष्+ण्+अ । इन में कृष् का अर्थ है उत्कृष्ट​, ण् का अर्थ है उत्तम भक्ति और अ का अर्थ है देनेवाला । अर्थात उत्कृष्ट भक्ति को जो देता है वह ही कृष्ण है ॥

अब कृष्ण में दो शब्द मानकर अर्थ बताया जा रहा है जैसे कृष्+ण । इन में कृष् का अर्थ है परम आनन्द​, ण का अर्थ दास्य कर्म (सेवा) । तथा कृष्ण का अर्थ होगा परम आनन्द और सेवा का अवसर इन दोनों को देनेवाला ही कृष्ण है ॥

अब कृष्ण शब्द की दूसरी व्युत्पत्ति बताते हैं । कृष् का अर्थ है कोटि जन्म से अर्जित पापों का क्लेश​, और ण का अर्थ है उन सब पापों को दूर करनेवाला । तथा च कोटि जन्मों से किया हुआ पापों को दूर करनेवाला ही कृष्ण है ॥

अभी कृष्ण नाम के उच्चारण का फल बताया जा रहा है । विष्णु के हजार नामों को तीन बार दोहराने से जो फल मिलता है वह फल कृष्ण नाम का एक बार उच्चारण करने से ही मिल जाता है ॥

कृष्ण नाम से कोई बडा नाम न पहले था न होगा । वैदिक विद्वान कहते हैं कि सभी नामों से बडा है कृष्ण का नाम ॥

जिस के मुह से कृष्ण नाम का उच्चारण किया जाता है उस के सारे पाप भस्म हो जाते हैं ॥

Now, the importance of Krishna Nama is explained.

There are three words in the word “Krishna”.  कृष्+ण्+अ. कृष् means exceptional, ण् means devotion and अ  means the Giver. Thus “Krishna” means the giver of exceptional devotion.

Now the word “Krishna” is explained by splitting it into two words कृष्+ण. कृष् means “ultimate bliss” and ण means “service”. Thus, “Krishna” means that one who gives ultimate bliss and opportunity for service.

Another meaning of “Krishna” is that one who removes all sins accumulated by crores of births.

Whatever Punya you get by chanting thousand names of Vishnu thrice you get that much Punya by chanting the name of Krishna.

Neither there was such auspicious name in the past nor will be in future. Scholars say that there is no such great name than Krishna.   

Who chants the name of kirshna, all his sins are burnt to ashes.

*****************